Tarih 29 Mayıs 1453... Orta Çağ'ın karanlığını kapatıp Yeni Çağ'ın aydınlığını başlatan, bin yıllık Bizans İmparatorluğu'na son veren o büyük gün. Bu sadece askeri bir zafer değil; inancın, bilimin ve azmin, aşılmaz denilen surlara galip gelmesidir. 21 yaşındaki Sultan II. Mehmet, bu zaferle "Fatih" unvanını alarak adını tarihe altın harflerle yazdırmıştır.
1. Dehanın Hazırlığı: Fetih Öncesi
Genç Sultan, tahta çıktığı andan itibaren tek bir hedefe kilitlenmişti: "Kızıl Elma" yani İstanbul. Ancak bu, kaba kuvvetle olacak bir iş değildi. Fatih; mühendislik, balistik ve diplomasiyi birleştirdi.
Şahi Topları
Fatih, Macar usta Urban ile bizzat çizimlerini yaptığı, 600 kg gülle atabilen devasa "Şahi" toplarını döktürdü. Bu topların sesi bile Bizans halkının moralini yıkmaya yetti.
Boğazkesen (Rumeli) Hisarı
Karadeniz'den Bizans'a gelecek yardımları kesmek için, Anadolu Hisarı'nın tam karşısına sadece 4 ayda muazzam bir kale inşa ettirdi. Boğazın kontrolü tamamen Türklerin eline geçti.
2. Akıl Almaz Strateji: Gemilerin Karadan Yürütülmesi
İmkansız Diye Bir Şey Yoktur
Haliç'in ağzı Bizanslılar tarafından devasa bir zincirle kapatılmıştı. Osmanlı donanması şehri denizden kuşatamıyordu. Sultan Mehmet, savaş tarihinin en cüretkar planını devreye soktu: Gemileri karadan yürütmek.
21-22 Nisan gecesi, Tophane sırtlarından Kasımpaşa'ya uzanan ormanlık yola yağlı kütükler döşendi. Bir gecede 67 parça gemi, tekbir sesleri eşliğinde tepelerden aşırtılarak Haliç'e indirildi. Sabah olduğunda Haliç'te Osmanlı sancağını gören Bizanslılar için savaş psikolojik olarak bitmişti.
3. Son Hücum ve Ulubatlı Hasan
53 gün süren kuşatma boyunca surlar dövüldü. 29 Mayıs sabahı, gün doğmadan büyük taarruz başladı. Mehter marşları yeri göğü inletiyordu. Surların üzerinde Bizans askerleri ile göğüs göğüse çarpışma yaşanıyordu.
Bu sırada Ulubatlı Hasan ve 30 arkadaşı, vücutlarına saplanan oklara rağmen sancağı surların burcuna dikmeyi başardılar. O sancağın dalgalandığını gören Osmanlı ordusu, "Şehir düştü!" diyerek son bir gayretle surları aştı.
4. Ayasofya'da İlk Cuma ve Adalet
Fatih Sultan Mehmet, şehre beyaz atıyla Topkapı'dan girdi. Doğruca Ayasofya'ya gitti. Korku içinde bekleyen halka: "Kalkınız! Ben Sultan Mehmet, hepinize söylüyorum ki; bu andan itibaren canınız ve özgürlüğünüz teminatım altındadır," dedi.
Ayasofya temizlendi, ilk Cuma namazı kılındı ve şehrin sembolü camiye çevrildi. Fatih, şehrin yağmalanmasını yasakladı ve imar çalışmalarını başlattı.
5. Tarihin Kırılma Noktası
- Çağ Açıp Çağ Kapattı: Orta Çağ sona erdi, Yeni Çağ başladı. Derebeylik sistemi yıkıldı, merkezi imparatorluklar güçlendi.
- Rönesans'ın Tetikleyicisi: İstanbul'dan İtalya'ya giden bilim adamları ve sanatçılar, Avrupa'da Rönesans'ın başlamasına zemin hazırladı.
- Ticaret Yollarının Değişimi: İpek Yolu'nun kontrolünün tamamen Türklere geçmesi, Avrupalıları yeni yollar aramaya iterek Coğrafi Keşifler'e sebep oldu.
Kaynakça
İnalcık, Halil. "Fatih Devri Üzerine Tetkikler ve Vesikalar".
Kritovulos Tarihi (1451-1467).
Babinger, Franz. "Fatih Sultan Mehmed ve Zamanı".